Vương quốc Hà Lan có diện tích tự nhiên vào khoảng 41.528 km2, dân số sấp xỉ 17 triệu người, Hà Lan có khí hậu ôn đới, nhiệt độ bình quân năm 8,50C- 10,90C. Được mệnh danh là "nước đất trũng", Hà Lan có 1/4 diện tích lãnh thổ thấp hơn mực nước biển, diện tích đất canh tác có khoảng 2 triệu héc ta, bình quân đầu người khoảng 0,058 ha/người, là mức thấp nhất của thế giới.

Tác giả bên cánh đồng hoa tulip rực rỡ sắc vàng

Sản xuất nông nghiệp Hà Lan được cơ giới hóa và ứng dụng khoa học công nghệ cao, sản xuất ngoài trời chỉ chiếm 6% diện tích đất nông nghiệp, sản xuất trong nhà kính rất phát triển.Diện tích nhà kính của Hà Lan lớn nhất thế giới với gần 11.000ha, chiếm 25% tổng diện tích nhà kính thế giới. Các thiết bị trong nhà kính đều được điều hành bằng hệ thống tin học, sản xuất được tự động hoá ở các công đoạn khác nhau như làm ấm, thông gió, hạ nhiệt, tưới nước, bón phân, phun thuốc, thanh trùng v.v… Có những nhà kính sử dụng công nghệ thủy canh, không dùng đất.

Công nghiệp hoa được coi là ngành sản xuất mũi nhọn trong nền kinh tế Hà Lan. Ngành công nghiệp hoa Hà Lan có từ rất lâu đời và luôn được coi trọng. Năm 1996, Hà Lan có khoảng 2 triệu ha đất nông nghiệp thì trong đó có 109.000 ha trồng hoa, quả, làm vườn; 12.200 ha trồng hoa và rau trong nhà kính; 108.000 trang trại hoa với khoảng 135.000 công nhân làm việc thường xuyên.

Năm 2014, tổng diện tích sản xuất củ giống hoa, hoa cắt cành và cây cảnh ở Hà Lan đã tăng lên, đạt 27.222 ha. Phần lớn diện tích này (23.500 ha) đã được dành cho việc sản xuất củ giống hoa và hoa trồng từ củ.

Bốn mùa trong năm, Hà Lan bán ra thị trường gần 6.000 loại hoa cắt, trên 2.000 giống cây cảnh trong chậu, chiếm gần 50% sản lượng hoa cắt và 33% sản lượng cây cảnh trong chậu của thế giới. Hàng năm, Hà Lan sản xuất khoảng 7 tỉ củ hoa các loại, giá trị 750 triệu USD. Năm 2011, giá trị sản xuất hoa, cây cảnh ở Hà Lan là 8,6 tỷ euro. Giá trị sản xuất hoa cắt cành ở Hà Lan là khoảng 2,1 tỷ Euro (năm 2012) và 2,9 tỷ euro (năm 2016),

Hà Lan là nước sản xuất củ giống hoa quan trọng nhất trên thế giới. trong đó, hoa tulip giữ vị trí thứ nhất, hoa lily giữ vị trí thứ 2, đứng thứ 3 là hoa thủy tiên.

Diện tích sản xuất củ tulip đã tăng lên từ 9.400 ha năm 1995 lên 9.600 ha năm 2015, còn hoa lily đã tăng một cách nhanh chóng từ 3.500 ha năm 1995 lên 4.500ha năm 2015.

Hà Lan có công ty Flora Holland nổi tiếng trên toàn thế giới, chuyên bảo quản, phân phối và xuất khẩu hoa thông qua sàn giao dịch hoa. Một trong những sàn giao dịch hoa của công ty Flora Holland là sàn Aalsmeer với lượng hoa giao dịch trên các bảng thanh toán điện tử ở đây chiếm khoảng 60% tổng sản lượng giao dịch hoa trên toàn thế giới. Sàn giao dịch Aalsmeer được ví như sàn giao dịch cổ phiếu Wall Street dành cho hoa. Giá hoa ở đây chi phối giá hoa trên toàn cầu. Việc buôn bán được tính theo giây, có hơn 20 triệu bông hoa được bán ra mỗi ngày tại sàn giao dịch này. Tính tổng số lượng các sàn giao dịch hoa mà Flora Holland quản lý thì có trên 50 triệu bông hoa được bán ra mỗi ngày.

Sàn giao dịch Aalsmeer được ví như sàn giao dịch cổ phiếu Wall Street dành cho hoa

Mỗi năm Flora Holland bán khoảng hơn 12 tỷ cành hoa, ước tính trung bình lợi nhuận của riêng Flora Holland vào khoảng 4 tỷ euro mỗi năm, đem lại nguồn thu lớn cho nền kinh tế Hà Lan.

Điểm đặc biệt ở Hà Lan là hầu hết các loại hoa đều được trồng trong nhà kính hiện đại, có đầy đủ các thiết bị điều chỉnh nhiệt độ, ánh sáng, ẩm độ, bón phân, tưới nước…Sự liên kết giữa doanh nghiệp, khoa học hiện đại đã tạo ra những khu nhà kính quy mô cực lớn, năng suất cao, không ngừng cho ra sản phẩm đến mức người chủ không còn thời gian để tính toán lợi nhuận mà chỉ có thể nhớ đã đầu tư bao nhiêu và thu về hơn thế bao nhiêu.

Nhà kính trồng hoa lily tại Hà Lan

Việc trồng hoa cũng được cơ giới hóa ngay từ khâu làm đất, lên luống, gieo củ, tưới tiêu, chăm bón, cắt hoa, thu hoạch củ giống cho đến khâu phân loại, đóng gói, đấu giá và xuất cảng bằng việc sử dụng các máy móc và rô bốt tự động. Chính sự cơ giới hóa, tự động hóa trong sản xuất hoa ở Hà Lan, đặc biệt là ngành công nghiệp nhà kính đã đem lại những kết quả vô cùng to lớn:

          - Giúp kiểm soát chặt chẽ năng suất, chất lượng cây hoa, giảm thiểu tối đa sự phụ thuộc vào điều kiện thời tiết bên ngoài, biến “những điều không thể thành có thể”. Lấy ví dụ về sản xuất hoa tulip. Diện tích sản xuất hoa Tuylíp đạt 8.500 ha, sản xuất 3 tỷ củ hoa Tuylip/năm. Điều này cũng được lặp lại tương tự với hoa lily, hoa loa kèn – những loại hoa không phải là hoa bản địa nhưng ngày nay lại trở thành những mặt hàng xuất khẩu đứng đầu trên thế giới của Hà Lan.

          - Giúp tăng năng suất lao động lên gấp nhiều lần, ví dụ như một trang trại trồng hoa rộng 2-3 ha thì chỉ cần 8-10 lao động (bao gồm cả điều hành và sản xuất). Nhờ đó các chi phí nhân công giảm và từ đó làm tăng sức cạnh tranh về giá cả cho mặt hàng hoa trên thị trường tiêu thụ.

          - Việc cơ giơi hóa kết hợp với chính sách tích tụ ruộng đất của Chính phủ Hà Lan đã tạo ra những khu nông trại sản xuất thuộc vào hàng “khủng”, giúp việc sản xuất trở nên dễ dàng hơn, từ khâu trồng trọt đến thu hoạch, đặc biệt là vấn đề kiểm soát dịch bệnh – vốn là yếu tố lớn chi phối trong sản xuất hoa.

Tại thị trường hoa Hà Lan, việc lai tạo giống mới là kỹ năng sống còn và dân trồng hoa Hà Lan thực sự đã rất sáng tạo trọng việc tạo giống cây hoa mới, ví dụ như loại hoa hồng Edith Piaf có màu hồng của hoa anh đào, loại hoa hồng Black Beauty có màu đỏ thắm như tấm màn nhung của rạp hát opera, loại hoa hồng Papillon có màu hồng vàng kem, loại hoa hồng Grand Prix với cánh hơi nhọn, hình ngôi sao và có thể tươi suốt 2 tuần.

Các giống hoa mới tạo ra sau đó sẽ được chuyển đến các Công ty trồng thử nghiệm, đánh giá và thương mại hóa ra thị trường.

Nhờ có các nghiên cứu bài bản, hoa Tulip với từ khoảng hơn 100 loại ban đầu nay đã lên tới hơn 3.000 mẫu hoa rực rỡ hiện đại. Khoảng 7.000 giống hoa lily được tạo ra trên thế giới, trong đó chủ yếu là đến từ đất nước Hà Lan. Nhờ ứng dụng công nghệ sinh học, mỗi năm Hà Lan đã tạo ra hàng trăm giống lily mới có giá trị cao và đã trở thành nước đứng đầu thế giới về nghiên cứu - sản xuất - chuyển giao và thương mại đối với loại cây trồng này.

Điểm dễ dàng nhận ra là khi nhắc tới Hà Lan người ta sẽ nghĩ ngay đến hoa Tulip. Không phải bởi nước này sản xuất hoa tulip lớn nhất thế giới mà bởi các địa danh, sự kiện gắn liền với hoa Tulip.

            Công viên Keukenhof - Vườn hoa của thế giới, điểm tham quan nổi tiếng không thể không đến khi tới Hà Lan.

Có thể nói, bức tranh toàn cảnh ngành sản xuất hoa của Hà Lan là một bức tranh đầy màu sắcvề cả nghĩa đen lẫn nghĩa bóng. Bức tranh ấy được vẽ lên bởi những người dân Hà Lan cần cù, chịu khó và đầy sáng tạo. Đây đích thực là một tấm gương của thế giới, xứng đáng được thế giới ngưỡng mộ và học tập, là niềm tự hào không chỉ cho người dân Hà Lan mà cũng là niềm tự hào của loài người trong quá trình chinh phục thiên nhiên, vì lợi ích con người./.

                                                                                                          PGS. TS Đặng Văn Đông

Nguồn: hoisvcvn.org.vn